บทคัดย่อ
ทุนทางสังคม (Social Capital) หมายถึงเครือข่ายความสัมพันธ์หรือความสนับสนุนที่ปรากฎอยู่ในกลุ่มแรงงานข้ามชาติ ประกอบด้วย 3 ส่วน คือ เครือข่าย (networks) บรรทัดฐาน (norm) และความไว้วางใจ (Trust) ซึ่งมี มีบทบาทสำคัญและมีความสัมพันธ์เชื่อมโยงกับความรอบรู้ด้านสุขภาพ (Health Literacy) ซึ่งส่งผลโดยตรงต่อการเข้าถึงบริการสุขภาพของแรงงานข้ามชาติในประเทศไทย ความสัมพันธ์ระหว่างทุนทางสังคมและความรอบรู้ด้านสุขภาพแสดงให้เห็นถึงความเกี่ยวเนื่องกันในหลายมิติ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในมิติของปฏิสัมพันธ์ระหว่างเครือข่าย ซึ่งเป็นองค์ประกอบหลักของทุนทางสังคม ทั้งในกลุ่มแรงงานข้ามชาติด้วยกันเองและระหว่างแรงงานข้ามชาติกับคนไทย เครือข่ายสังคมและความสัมพันธ์ในชุมชนที่เข้มแข็งเป็นปัจจัยสำคัญต่อการพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพผ่านการแลกเปลี่ยนข้อมูล อย่างไรก็ตาม ข้อจำกัดทางกฎหมาย ความแตกต่างด้านภาษา และการขาดการสนับสนุนจากสถาบันอย่างหน่วยงานของรัฐ เป็นเงื่อนไขสำคัญที่ส่งผลโดยตรงต่อการเข้าถึงบริการทางสุขภาพและลดทอนศักยภาพในการใช้ทุนทางสังคมของแรงงานข้ามชาติ ในทางกลับกัน การมีโนบายที่ส่งเสริม การสร้างเสริมทุนทางสังคม ตลอดจนการผลักดันให้ใช้ประโยชน์จากทุนทางสังคม จะช่วยเพิ่มโอกาสในการเข้าถึงบริการสุขภาพที่เหมาะสมกับบริบททางวัฒนธรรมของแรงงานข้ามชาติ นอกจากนี้การบูรณาการความร่วมมือระหว่างเจ้าหน้าที่สาธารณสุข ผู้นำชุมชน และผู้กำหนดนโยบายเป็นกลไกสำคัญในการแก้ไขปัญหาด้านสุขภาพของแรงงานข้ามชาติ พร้อมทั้งสนับสนุนความเสมอภาคด้านสุขภาพในประเทศไทย และยกระดับคุณภาพชีวิตของแรงงานข้ามชาติในระยะยาว